Jak zacząć edukację finansową dzieci?

Jak to robić, by radziły sobie skutecznie w swoim życiu, by im było łatwo, by nie żyły w biedzie?
Z takimi pytaniami zaczynałam kilka lat temu, po tym, jak przeżyłam “oświecenie finansowe”. Uznałam, że narzędzia, nowa wiedza finansowa, będą bardzo przydatne i dla moich dzieci.
Te zagadnienia widzę także w postach rodziców, w pytaniach, gdy jestem zapraszana do rozmowy o edukacji finansowej dzieci.
Postanowiłam je zebrać tutaj w jednym miejscu. Pomyślałam, że zrobię to w formule TL;DR ( to angielski skrót od “Too long; didn’t read”, oznaczający “za długie, nie przeczytałem”) – pytanie i krótka, konkretna odpowiedź.

Kiedy zacząć edukację finansową dzieci?

Już ją zaczęliście. Bo dziecko uczy się od Was. Słuchając, obserwując, będąc w sklepie na zakupach, prosząc was o zakup czy pieniądze.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej zajrzyj jeszcze do mojej rozmowy z Ewą Tyralik i mojego postu o domowej edukacji finansowej.

Kiedy dać kieszonkowe i w jakiej wysokości?

Wtedy, kiedy dziecko będzie chciało. I tyle, ile możesz dać, by dziecko samo mogło o tych pieniądzach decydować.
Warto pamiętać, że kieszonkowe to tylko jeden ze sposobów na rozwijanie zaradności finansowej. O czym więcej mówię w live “Czy kieszonkowe to przywilej?”

Jak nauczyć dziecko oszczędzania?

Przez bycie modelem – samemu oszczędzając, przez pokazywanie na zakupach, że zastanawiamy się nad wydatkami.
Ale także przez zrozumienie, że to trudne dla dzieci ( im młodsze, tym bardziej). Dlatego warto w tym trudzie im pomóc; oszczędzając razem z nimi. Warto też pokazać, że warto czekać, że jesteśmy jako rodzice godni zaufania, że może czuć się z nami bezpiecznie, bo jego osobiste sprawy są dla nas istotne.
Wątek ten znajdzie rozwinięcie w mojej książce.

Kiedy pozwolić dziecku na samodzielne wydatki?

Jeśli to pieniądze do jego dyspozycji – to od kiedy mu je dajemy.
O znaczeniu osobistego podejmowania decyzji mówiłam na webinarze “Jak wspierać rozsądne wydawanie u dzieci?”.

Czy płacić za obowiązki domowe i naukę?

Tak – jeśli masz tyle pieniędzy, by robić to do 18 roku życia i z każdym zniechęceniem dziecka ( czyli bardzo często) podnosić stawki; jeśli zależy Ci, by dziecko robiło rzeczy dla pieniędzy, dla zadowalania innych, a niekoniecznie dla swojego rozwoju.
Nie – jeśli chcesz, by rozwijało dbanie o siebie i innych.
Dlaczego? Tu możesz znaleźć wyjaśnienie.

Jak uczyć dziecko dzielenia się?

Zostawić tę decyzję jemu. Samemu się z nim dzielić i mieć dla niego empatię i wyrozumiałość.
W tym artykule rozwijam to zagadnienie.

Jak rozwijać przedsiębiorczość?

Szanować jego zdanie,jego negocjacje z nami, włączać go w miarę jego zainteresowań do wspólnego decydowania o domowych finansach. Wspierać go w realizacji jego pomysłów.

Tu możesz obejrzeć live, w którym mówiłam o tym, czego oprócz pracy uczyć dzieci, co uważam także przekłada się na ich zaradność finansową.

Jak uczyć dziecko wartości i szacunku do pieniądza?

Zależy, co rozumiesz przez pojęcie “szacunku do pieniądza”. Niektórzy rozumieją to jako dbanie, by banknoty nie były pogięte, by portfel miał swoje miejsce, a pieniądze nie były rozrzucone po domu. Wtedy warto zapewnić takie miejsce dla pieniędzy dziecka, dostarczyć np. wystarczająco duży portfel, by mieściły się w nim banknoty.
Generalnie pieniądze nie mają w sobie wartości (nie myślę tu o wartości związanej z kosztem produkcji). Są tylko jej przedstawicielem. Wartość mają te rzeczy, usługi, korzyści, które za pieniądze zyskujemy. Choć nie zawsze jest to wartość materialna.
Dlatego warto zdać sobie sprawę, na czym nam zależy, co jest priorytetem w definicji osobistego dobrobytu.
Więcej inspiracji znajdziesz w “Przewodniku po Krainie Dobrobytu”.

Czy pozwalać dziecku, gdy chce pójść do pracy?

Jeśli są warunki spełnione przez prawo, czyli:

• Skończone 15 lat
• Ukończona szkoła podstawowa
• Liczba godzin pracy dziennie nie przekracza 2 godzina w czasie roku szkolnego, 7 w czasie ferii szkolnych (6 godzin dla osób do 16 rż)
• Praca jest lekka i nie zagrażające zdrowiu dziecka

a do tego ono samo wychodzi z taką propozycją, to może być bardzo ciekawym doświadczeniem.

A jeśli się wahasz, to czy wiesz z jakiego powodu?

O pracy, zarabianiu przez dzieci i dorosłych przeczytacie za jakiś czas w mojej książce.

Kiedy założyć dziecku konto w banku?

To zależy od celu, jaki to konto ma spełniać.
Generalnie, można takie konto dedykowane dziecku założyć zaraz po urodzeniu dziecka. Dzieci jednak często nie są jeszcze zainteresowane aktywnym korzystaniem z konta bankowego.
A do 13 roku życia rodzic ma kontrolę nad jego wykorzystywaniem.
Od 13 roku życia dziecko może korzystać samodzielnie z karty i pieniędzy na rachunku bankowym.
Informacje co do otwarcia konta dla dziecka warto szukać na stronach danego banku ( bo oferty szybko potrafią się zmieniać). Z praktycznych względów warto założyć dziecku konto w tym samym banku, co konto rodzica, bo umożliwia to najczęściej szybkie przelewy.
Może jeszcze zainteresuje cię mój post na ten temat

Czy to wystarczy?

Czy przeczytanie tych 10 pytań i odpowiedzi wyczerpie wszystkie rodzicielskie wątpliwości w kwestii edukacji finansowej dzieci?
Początkowo na pewno wyznaczy jakiś kierunek. Bazując na moim doświadczeniu i wiedzy jestem w stanie powiedzieć, które działania wspierają dzieci w ich rozwoju i radzeniu sobie, a jakie mogą powodować więcej niepokoju w rodzinie.

Co dalej?

W mojej drodze wspierania dzieci w ich rozwoju finansowym okazało się, że sama potrzebuję sobie wiele poukładać. Mniej chodziło tutaj o znajomość narzędzi finansowych. Istotne okazało się zrozumienie mojego sposobu korzystania z nich, tego co myślę o pieniądzach. A także jak to połączyć z edukacją finansową dzieci i relacją z nimi. Szczególnie wtedy, gdy one wcale nie robią, tego, co ja uważam za tak istotne.
Dlatego uważam, że zanim zacznie się robić coś z dzieckiem, warto odkryć, jakie pytanie kryje się za problematyczną dla nas sprawą.
Jeśli brak oszczędzania przez dziecko budzi niepokój rodzica, to z czego wynikają obawy? Kto właściwie oczekuje działania i rozwiązań? I co się chce właściwie osiągnąć, o jaki cel chodzi?
Bez uwzględnienia tych zagadnień, znalezienie pomocnych planów naprawczych może być trudne.
Jeśli odpowiedzi na pierwsze 10 pytań nie wyczerpuje twoich rodzicielskich obaw, przejrzyj jeszcze strefę rozwoju rodzica, kategorię Jak rozwijać zaradność finansową dziecka lub napisz do mnie, by wesprzeć się w określaniu problemu.